Wat muzikale ontwikkeling écht met je kind doet

Slecht nieuws. Van Mozart word je niet per se slimmer. Laat staan van André Hazes, senior of junior. Maar muziek heeft wel heel veel andere positieve effecten. We nemen ze onder de loep.

In 1993 deden onderzoekers van de Universiteit van Californië een opvallende ontdekking. Proefpersonen die naar Mozart luisterden en direct daarna een IQ-test deden, scoorden gemiddeld beter dan mensen die niet naar Mozart hadden geluisterd. De muziek van de 18e-eeuwse Weense componist leek een wondermiddel voor intelligentie.

Maar voordat je Für Elise op repeat zet, moet je weten dat een langdurig effect op de hersenen helaas nooit is aangetoond. Wacht dus nog even met die sollicitatie op de baan van professor in de kwantummechanica. Het onderzoek bewees wel dat mensen na het luisteren van Mozart een paar minuten beter presteren. Maar dat bleek ook te gelden voor andere soorten muziek, van harde techno tot Duitse schlagers. Zolang je de muziek maar waardeert.

Dit onderzoek mag dan iets minder wereldschokkend zijn dan het leek, muziek heeft alsnog heel veel positieve effecten. Er is tal van onderzoek waaruit blijkt dat muziek, en dan met name het beoefenen van muziek, heel waardevol is. Voor volwassenen, en al helemaal voor kinderen.

Wij hebben een paar interessante positieve effecten van muzikale ontwikkeling op een rij gezet.

De resultaten tonen aan dat kinderen met muziekles, zowel thuis als op school, beter presteren op vaardigheden als planning, zelfbeheersing, en concentratie. De groep die beeldende les kreeg, scoorde overigens beter op ruimtelijk inzicht. Dus een mooie mix van muziek- en kunstonderwijs lijkt het allerbeste.

Als je muziek maakt, moet je heel aandachtig luisteren naar de geluiden die belangrijk zijn. Muzikale training verbetert de capaciteit om relevante informatie uit geluid te filteren en maakt kinderen minder gevoelig voor achtergrondgeluid. Zeker in een tijd waarin klassen op school steeds groter (en vaak luidruchtiger) worden, kan die kwaliteit heel waardevol zijn.

Lezen en luisteren hebben meer met elkaar te maken dan je misschien denkt. Muzikale training stimuleert de hersenkanalen die cruciaal zijn bij het leren lezen. Tijdens de basisschoolperiode ontwikkelen deze hersengebieden zich volop. Muzikale ontwikkeling is dan dus heel waardevol. Zelfs een relatief korte periode van zes maanden muzikale training kan al aanzienlijke verbeteringen opleveren.

Als iemand verdrietig of blij is, dan hoor je dat vaak aan zijn of haar stem en intonatie. Maar vaak is het verschil met hoe iemand normaal praat heel subtiel. Je moet kleine signalen dus goed kunnen oppikken om de emotie aan te voelen. Voor musici, getraind in het oppikken van subtiele boventonen in muziek, is het makkelijker om de emotie in stemgeluid te onderscheiden. En dus kan muzikale ontwikkeling ook op emotioneel vlak veel toevoegen.

Zeker als je samen muziek maakt, let je goed op wat de anderen doen. Zien hoe iemand z’n gitaar bespeelt of op z’n drumstel slaat, helpt je om mee te gaan met de muziek en het tempo. Hiermee ontwikkel je de integratie van je hersenen. Je koppelt datgene wat je ziet en wat je hoort beter aan elkaar.

Die vaardigheid komt niet alleen van pas bij het maken van muziek, ook bij het voeren van een gesprek. Voor iedereen geldt dat je een gesprek makkelijker volgt als je niet alleen hoort wat iemand zegt, maar ook de lippen ziet bewegen. Door muzikale ontwikkeling koppel je die bewegende lippen nog makkelijker aan wat je hoort. Het is zelfs zo dat musici makkelijker leren liplezen.

Is muziek dan toch een wondermiddel voor intelligentie? Nou, muziek luisteren niet, maar muziek maken wel. Onderzoek toont aan dat muzikale training een bescheiden maar significant effect heeft op iemands IQ-score. Het onderzoek verdeelde kinderen van zes jaar over groepen die een jaar lang zangles, pianoles of toneel kregen en een groep die geen extra les kreeg. Het IQ van de kinderen met muziekles bleek een jaar later gemiddeld sneller gestegen.

Wie al deze positieve effecten kent, snapt het belang van muzikale ontwikkeling voor kinderen. We moeten de interesse voor muziek daarom in elk kind proberen aan te wakkeren. Zonde, dus, dat veel scholen steeds minder tijd en aandacht besteden aan muziekles. Op de kinderopvanglocaties van gro-up proberen we er in ieder geval genoeg ruimte aan te geven.

Als ouder speel je natuurlijk ook een belangrijke rol. Jij weet vaak het beste waar het hartje van je kind sneller van gaat kloppen. En lukt het je nog niet altijd om je kind enthousiast te krijgen voor het maken van muziek? Gebruik onze 5 tips voor de muziekontwikkeling van je kind en wie weet blijkt jouw kind straks de nieuwe Mozart te zijn. Of André Hazes.